Zonder adequate bescherming kan werken in bepaalde risicovolle industrieën een grote bedreiging vormen voor de veiligheid van de ogen. De Internationale Arbeidsorganisatie meldt dat er elk jaar wereldwijd zo'n 340 miljoen arbeidsongevallen zijn en 2,3 miljoen sterfgevallen door arbeidsongevallen of werkgerelateerde ziekten.
Elke dag lopen ongeveer 2.000 Amerikaanse werknemers tijdens het werk oogletsels op die behandeld moeten worden, zo meldt het National Institute for Occupational Safety and Health (NIOSH). Dit zijn geen kleine verwondingen -- ongeveer een derde vereiste een opname op een spoeddienst.
Onderzoek in Frankrijk meldt dat oogtrauma's een echt volksgezondheidsprobleem zijn, waarbij beroepsoogletsels vooral jonge mannen treffen. De meeste van deze verwondingen op het werk treffen de meest blootgestelde delen van het oog, namelijk het hoornvlies en het bindvlies, zo blijkt uit een recent onderzoek in Spanje.
Risico's op oogletsel tijdens het werk
Vooral de bouw, de verwerkende industrie en de mijnbouw houden veel risico's in en zijn verantwoordelijk voor 40 procent van de oogletsels op het werk. Andere beroepen met hoge risico's zijn lassen, timmerwerk, autoreparatie, onderhoud, sanitair en elektrisch werk.
Uit een recent onderzoek onder 500 las- en timmerarbeiders bleek dat vijf procent nooit persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM's) op de werkplek gebruikte. Nul procent van de arbeiders droeg de hele tijd beschermende brillen als ze werkzaamheden deden die dat vereisten. Werkvereisten en slecht zien worden genoemd als de redenen voor het niet dragen van geschikte PBM. Maar het gebruik van de juiste veiligheidsbrillen kan de productiviteit van de arbeider verhogen en veiligheidsbrillen op voorschrift zijn ideaal voor arbeiders met zichtproblemen.
Er zijn vijf hoofdcategorieën die risico's op de werkplek inhouden -- waaronder impact-, hitte-, chemische, stralingsgevaren en besmettelijke ziekten.
Impactgevaren
Verwondingen op industriële werkplekken zijn vaak het gevolg van rondvliegende of vallende voorwerpen die in contact komen met het oog. Dat kunnen kleine deeltjes zijn, zoals stukjes metaal of glas, die door machines kunnen worden weggeslingerd, of grotere voorwerpen, zoals spijkers of nietjes, die de oogbol kunnen binnendringen.
Bij werkzaamheden als schuren, houtbewerken en zagen is het risico groot dat zaagsel en houtsnippers de ogen raken. Tijdens het hakken, boren en beitelen kunnen deeltjes van beton en metaal terugspringen. Op de werkplek kunnen zand, stof en vuil door de wind worden weggeblazen en verwondingen veroorzaken. Zelfs voorwerpen kleiner dan een speldenknop kunnen prikken, schaafwonden en kneuzingen aan het oog veroorzaken. Werknemers lopen ook gevaar door vallend puin, zoals bouwmaterialen en gereedschap, en door een stomp trauma als ze tegen een voorwerp of machine aanlopen. In die zin moeten alle arbeiders, ongeacht hun sector, ervoor zorgen dat ze beschermd blijven door veiligheidsbrillen te dragen.
Gevaren door hitte
In sommige sectoren kan extreme hitte thermische brandwonden aan het oog veroorzaken. Deze verwondingen komen vooral voor bij lassers die met voorwerpen bij zeer hoge temperaturen en hete vonken werken. Loodgieters werken met hete onderdelen van apparatuur en leidingen waaruit stoom en kokend water vrijkomt.
Werknemers kunnen ook blootgesteld worden aan spatten van hete materialen, zoals gesmolten metaal bij het gieten, gieten, heet dompelen, of in ovens werken.
Chemische gevaren
In veel industrieën werken werknemers met chemische stoffen die de ogen ernstig kunnen verwonden. Veel gevaarlijke chemicaliën, zoals zuren en andere bijtende stoffen, kunnen het gezichtsvermogen ernstig aantasten of iemand verblinden. Chemische gevaren kunnen in vele vormen voorkomen -- spatten, spuiten, nevels, en dampen -- dus in deze omgevingen zijn volledige persoonlijke beschermingsmiddelen nodig. De meeste verwondingen zijn het gevolg van onjuist gebruik van de PBM, daarom zijn volledige veiligheidsschema's aan te bevelen, evenals het regelmatig testen en passen van veiligheidsbrillen. Er moeten PBM's gekozen worden die optimaal beschermen tegen chemische risico's, zoals brillen met specifieke pakkingen en neopreen banden.
Stralingsgevaren
Blootstelling aan hoge concentraties ultraviolette, infrarode en weerkaatste lichtstraling kan ernstige oogletsels veroorzaken, zoals brandwonden aan het netvlies, staar en blijvende blindheid.
Lassen, snijden met een toorts, solderen, solderen, en werken met lasers zijn risicovolle activiteiten wat de veiligheid van de ogen betreft. "Lassersoog" ontstaat wanneer intense straling het oog binnendringt, wat pijn, roodheid, gevoeligheid en tranen veroorzaakt. De blootstelling aan straling moet beperkt worden, want langdurige effecten kunnen tot staar leiden.
Buiten werken zonder bescherming tegen de zon kan letsel aan de ogen veroorzaken. UV-straling kan de oppervlakteweefsels van het oog en ook het hoornvlies en de lens beschadigen en cataract, oogkankers en blindheid veroorzaken. Beschermende brillen absorberen zowel UV-B als UV-A straling als je buiten werkt.
Gevaren van besmettelijke ziekten
Werk in de gezondheidszorg brengt de ogen van arbeiders vaak in gevaar door gevaren van besmettelijke ziekten. Werknemers in de gezondheidszorg en ondersteunend personeel, zoals een laboratorium en conciërges, lopen het risico besmet te worden met ziekten en virussen door direct contact op de slijmvliezen in het oog, kruisbesmetting door het aanraken van voorwerpen, of via ademhalingsdruppeltjes. Lichte aandoeningen kunnen via het oog verspreid worden, net als meer levensbedreigende ziekten en virussen zoals HIV, hepatitis B en COVID-19.
Veiligheidsbrillen voor risicovolle sectoren
Het goede nieuws is dat meer dan 90 procent van de beroepsmatige oogletsels voorkomen kan worden als de juiste veiligheidsbrillen gedragen worden. De belangrijkste redenen voor deze verwondingen zijn dat werknemers geen geschikte veiligheidsbril dragen of dat ze de verkeerde soort bescherming dragen voor de specifieke taak. Hier volgt een gids over de verschillende mogelijkheden om je ogen tijdens het werk te beschermen:
Veiligheidsbril
Voor een goede bescherming van de ogen, vooral tegen inslagen, kan een veiligheidsbril gedragen worden. Veiligheidsbrillen hebben sterkere glazen, en monturen dan gewone brillen, maar zien er toch ongeveer hetzelfde uit. Veiligheidsbrillen moeten zijdelingse bescherming hebben, ultra-omsluitende monturen of grote slapen om bescherming te bieden tegen rondvliegende deeltjes aan de zijkanten en de voorkant. Voor extra bescherming zijn veiligheidsbrillen met bovenbescherming verkrijgbaar, die het risico verkleinen dat rondvliegende deeltjes in contact komen met het oog.
Veiligheidsbrillen op sterkte
Met veiligheidsbrillen op sterkte zijn werknemers ook beschermd als ze problemen met hun zicht hebben. Slecht zien op het werk vermindert de productiviteit en verhoogt het risico op ongelukken en verwondingen, zodat optimale bescherming noodzakelijk is. Veiligheidsbrillen op sterkte bieden dezelfde voordelen tegen inslagen, chemische en andere gevaren, terwijl ze ook zichtproblemen en vermoeide ogen corrigeren.
Ruimzichtbril
Ruimzichtbrillen zijn onmisbaar bij elk werk waarbij het risico op verwondingen door inslagen, stof, of chemische spatten groot is. Ze zorgen voor een volledige afdichting van het gebied rond de ogen en zijn bestand tegen inslagt. Ruimzichtbrillen zijn een goede keuze voor werknemers in sectoren als autoreparatie, waar vonken en metaalpuin uit alle richtingen kunnen komen, of in fabrieken met veel stof. Voor wie problemen heeft met het gezichtsvermogen, kan de ruimzichtbril over een bril op sterkte gedragen worden.
Of je nu een veiligheidsbril, een veiligheidsbril op sterkte of een ruimzichtbril gebruikt, een product kiezen dat goed op het gezicht van de drager past, zorgt voor een betere bescherming. Goed passende producten zitten zonder spleet op de wangen en hebben een goed aangepaste neusbrug, zonder enig ongemak.
Spatbrillen
Beschermende spatbrillen bieden volledige dekking aan ogen en gezicht tegen vele impactgevaren, besmettelijke ziekten, door bloed overgedragen ziekteverwekkers, chemische en hittegevaren. Voor gezondheidswerkers beschermen spatbrillen tegen ademhalingsdruppels, zoals die welke SARS-CoV-2 overbrengen, bloedspatten, en andere gevaren. Als in de buurt van gevaarlijke straling gewerkt wordt, kunnen speciaal ontworpen spatbrillen volledige gezichtsbescherming bieden. Spatbrillen kunnen ook bescherming bieden tegen elektrische risico's, zonder dat je daarbij je volledige gezichtsveld verliest.
Oogveiligheid in de praktijk
Een goed PBM-programma kan werknemers en bedrijven beschermen. De juiste keuze van zowel corrigerende als niet-corrigerende brillen garandeert steeds helder zicht en verlaagt het risico op verwondingen. Alle beschermende brillen moeten goed passen, in goede staat gehouden worden, en vervangen worden als ze beschadigd zijn. De juiste veiligheidsbril kan niet alleen bescherming bieden, maar ook leiden tot een beter welzijn op het werk, een toename van de productiviteit, een gevoel van sereniteit, en een vermindering van vermoeidheid en absenteïsme.
